راهنمای خرید سنتور

ساز سنتور یکی از بهترین سازهای زهی موجود در ایران است که علاقه مندان زیادی دارد. این ساز زهی دارای ویژگی های خاص و منحصر به فردی است که تفاوت هر کدام از این ویژگی ها باعث تفاوت در قیمت سنتور و کیفیت سنتور می شود. به طور کلی سنتورها به چند دسته کلی از جمله سنتورهای سی، لا، سٌل، سی، کروماتیک، ۱۲ خرک، ۱۴ خرک ، باس و … تقسیم می شود. تفاوت تقسیم بندی سنتورها در تفاوت ابعاد آن ها بوده و بقیه اجزای آن ها یکسان است.

معیارهای ارزیابی سنتور

با توجه به نکاتی که در قسمت بالا گفته شد، معیارهای کلی و اصولی در مورد ویژگی ها و فاکتورهای ساز سنتور وجود دارد که تعیین کننده کیفیت آن است. از مهم ترین معیارهای ارزیابی سنتور به معیارهای زیر می توان اشاره کرد.

یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده، جنس صدای سنتور است. جنس صدای سنتور به چندین دسته کلی بم کریستالی، زنگ دار، صدای بسته و کم حجم، صدای پر حجم، تقه دار بودن سنتور، و میزان یک دستی صدای سنتور تقسیم می شود. برای مثال هیچ نوازنده ای نمی خواهد هنگام نواختن سنتور صدای تقه دار یا صدای دیگری از سازش به گوش برسد. همچنین با توجه به این که برخی از نوازندگان سنتورهایی با صدای پر حجم را دوست دارند، اما توصیه می شود، سنتور با صدای پر حجم نخرید.

یکی از معیارهای مهم در خرید سنتور جنس چوب آن است. به طور کلی سنتور  از جمله چوب رنگ روشن یا تیره، چوب راست یا فر دار، کهنه یا تازه بودن چوب، سبک یا پوک بودن چوب ساخته می شود. جنس چوب سنتور در بهترین شرایط بهتر است که از درخت گردوی تیره با طول عمر بالا و راست راه یا فر دار باشد. عوامل تاثیر گذار بعدی کیفیت پرداخت ساز، کیفیت رنگ کاری ساز، کیفیت خرک ها، کیفیت سیم، گوشی و ساچمه و سیم گیر و معرق یا خاتم یا منبت خواهد بود.

• کیفیت صدای سنتور: صدای سنتور ارتباط مستقیمی با نوع چوب آن دارد. عمر یا مدت زمان خشک شدن چوب است نیز تأثیر زیادی در کیفیت صدای ایجاد شده دارد. تشخیص طول عمر چوب بسیار سخت است و باید به اطلاعات سازنده اعتماد کرد. هر چه عمر خشک شدن چوب بالاتر باشد ، چوب کیفیت بهتری دارد. با این وجود برخی از افراد عقیده دارند که سنتور با چوب روشن هم صدای با کیفیتی دارد ، اما تجربه ثابت کرده سنتور با چوب گردوی تیره، فر دار یا راه راست با کیفیت تر است.
• کیفیت ساخت و پرداخت سنتور: منظور از پرداخت زیبایی ظاهر ساز که شامل پرداخت چوب و ایجاد اشکال مختلف روی سنتور است. کیفیت رنگرزی نیز اهمیت زیادی دارد. در برخی موارد سنتور را با استفاده از شاپان یا سیلر یا لاک رنگ می کنند. با تجربه ثابت کرده، سازی که با لاک رنگ شده باشد کیفیت بهتری خواهد داشت. سیلر به دلیل خاصیت پوشانندگی دارد و منافذ چوب را می پوشاند که این موضوع باعث کاهش کیفیت صدا می شود.

ممکن است یک ساز با چوب روشن اما رنگ تیره ساخته شده و با شیلان رنگ شده باشد . به همین دلیل توصیه می شود هنگام خرید به این مورد نیز توجه داشته باشید.

• کوک ساز: حتماً سازی بخرید که چندین بار کوک شده باشد . برای این کار از کسی که توان و تخصص کوک کردن را داشته باشد بخواهید چند سیم را به صورت امتحانی دوباره کوک کند تا از کیفیت نگهداری کوک مطمئن شوید. همچنین توصیه می شود هیچ گاه سنتور معرق یا منبت وجود دارد را خریداری نکنید. هیچ سنتور حرفه ای دارای صنایعی چون خاتم، معرق یا منبت روی صفحه ساز نیست. چون این صنایع به علت یک دست نبودن سطح سنتور باعث ضعیف شدن صدای سنتور می شود.
• صدای سنتور: اگر یک متخصص بگوید صدای سازی یکدست است، این یک خبر خوب است. یک نوازنده حرفه ای علاقه ای به شنیدن تقه یا صداهایی مثل آن زیر مضرابش ندارد. عدم تناسب ضخامت صفحه و جنس آن و محل پل گذاری ایراد مهم برای یک نوازنده حرفه ای است و باعث صدای تقه ای در سنتور می شود .
• قیمت سنتور: هنگام خرید هر سازی از جمله سنتور برای روح و احساس خود هزینه می کنید. به دلیل لازم است که اطلاعات کافی داشته باشید تا کمتر هزینه کنید. خرید سنتور ارزان قیمت ممکن است چالش های زیر را برای خریدار و نوازنده ایجاد کند:

در برخی موارد فروشنده یک سنتور ارزان قیمت را به نام سنتور با چوب گردو به شما عرضه می کند. در صورتی که چنین سازی اصلاً کیفیت ندارد و به مرور قوس های مختلفی روی آن ایجاد شده و کیفیت و قابلیت مطلوب خود را از دست می دهد.

 همچنین باید توجه داشته باشید سنتور کوک را نگه دارد. نگه نداشتن کوک سنتور یک معضل جدی و نا مطلوب است.

مطالعه بیشتر: کتاب های آموزشی سنتور

در این مقاله خواندیم که چه نکاتی را در هنگام تهیه ی یک سنتور مناسب باید رعایت نمود. در نظر داشته باشید که تمامی پارامتر های گفته شده ممکن است برای بعضی از سنتور ها استثنا هم باشد. اما در صورتیکه نکات بالا به شما کمک نکرد و برای خرید سنتور از مجموعه ی سازباز سوال داشتید، حتما با کارشناسان مجموعه تماس بگیرید تا نکات لازم را مطلع شوید.