در مورد سازهایی مثل پیانو، گیتار، درامز، تار، سه تار و … سازهایی زخمه ای و مضرابی هستند مطالب بسیاری در اینترنت وجود دارد. اما در مورد تاریخچه و شناخت ویولن مطالب کمتری در دسترس است و گویا نسبت به این ساز ارکسترال مقداری کم لطفی شده است. ویولن یکی از پرطرفدارترین سازهای موسیقی غرب بوده و در سبک های بسیار زیادی میتواند خودنمایی کند. در این مقاله میخواهیم در مورد این ساز و پارامترهایی که بر روی قیمت ویولن تاثیر گذار هستند را بررسی کنیم.
تاریخچه و شناخت ویولن
ویولن در قرن ۹ میلادی اولین بار در ایتالیا با الهام گرفتن از ساز رباب ساخته شد. در ابتدا ویولن ۳ سیم بیشتر نداشت و دارای سوراخ و حفره های بر روی کاسه ی رزونانسی خود بود. تا قرن ۱۶ میلادی این ساز دستخوش تغییرات بسیاری بود و در نهایت در سال ۱۵۸۸ میلادی، نسخه ی تکامل یافته ی این ساز عرضه شد و تا به امروز هیچ تغییری در مهندسی و ساخت این ساز داده نشده است. از اولین سازندگان ویولن میتوان به گاسپارو برتولتی ایتالیایی اشاره کرد که او را در واقع مخترع اصلی ویولن میدانند. از شاگردان مشهور گاسپارو برتولتی آندره آماتی بود که او هم بهترین سازنده ویولن در سطح جهان یعنی آنتونیو استرادیواری ایتالیایی را پرورش داد. زیبایی ویولن های استرادیواری زبانزد تمامیسازندگان ساز در جهان میباشد و تا به امروز هیچ کسی نتوانسته طرح های وی را تغییر دهد. تاکنون بیش از سه قرن از اختراع اولین نمونه ویولن توسط گاسپارو برتولتی گذشته و در این مدت با وجود پیشرفت تکنولوژی تنها نتوانستهاند در ساختمان ویولن تغییری بدهند و ویولنی که امروزه مشاهده میکنیم، در واقع همان شکل و ظاهر ویولن های سه قرن پیش را دارد. از معروفترین نوازندگان این ساز میتوان به آنتونیو ویوالدی و نیکولو پاگانینی اشاره کرد.
ساختار
ویولن تقریبا از ۵۸ قطعه تشکیل شده و عموما وزنی نزدیک به ۴۰۰ گرم دارد. اجزای تشکیل دهنده ی این ساز عبارت اند از:
آرشه (که برای نواختن سیم ها بکار میآید و از یک قطعه چوب بلند و یال اسب ساخته شده)
کاسه یا همان جعبه ی رزونانس (عموما از جنس Spruce میباشد)
دسته یا گردن (صفحه انگشت گذاری از جنس چوب آبنوس بر روی آن قرار میگیرد)
خرک (راه ارتباطی بین سیمها و جعبه رزونانس، تقسیم راه سیمها، نگه داشتن سیمها با ارتفاع خاص برای عبور بر روی جعبه رزونانس و انتقال ارتعاشات سیمها به کاسه)
گریف (از چوب آبنوس ساخته شده و بخشی است که نوازنده با انگشت خود سیم را به آن میچسباند و به این ترتیب طول سیم را کوتاه میکند و نتهای مختلف را مینوازد)
سیم گیر (از جنس آبنوس یا رُزوود، در فاصله اندکی از خرک تا آخر تنه ویولن کشیده شده)
گوشی های کوک (از چوب آبنوس که در قسمت بالای دسته قرار دارند)
چانه گیر (از چوب آبنوس برای قرار گرفتن چانه ی نوازنده بر روی ساز)
و در نهایت سیم ها
تقریبا اجزای نام برده شده در ویولن به راحتی قابل تعویض هستند و شما میتوانید برای خرید لوازم جانبی ویولن به بخش لوازم جانبی در سازباز مراجعه کنید و قطعات مورد نیاز خود را خریداری کنید.
جایگاه ویولن
تاریخچه و شناخت ویولن به ما نشان میدهد که این ساز در سبک های مختلفی همچون پاپ، راک، هیپ هاپ، موسیقی کلاسیک، موسیقی سنتی ایرانی، موسیقی فولک اروپایی و آمریکایی، جز و کانتری استفاده میشود و میتوان ویولن را مانند ساز پیانو، یک ساز همه کاره دانست و از آن در قطعات مختلف استفاده کرد. نوازنده های بسیاری هستند با آموختن متدهای کلاسیک این ساز، تلاش میکنند تا قطعات زیبایی را خلق کنند. اما عموم استفاده ی این ساز در ارکستر سمفونی میباشد. بر اساس سازبندی و تعداد سازهایی که در هر ارکستر وجود دارد، تعداد ویولن ها (که اصطلاحا به ویولن و مشتقات این ساز نظیر ویولن سل و ویلا، String میگویند) متفاوت خواهد بود. ویولن بخاطر نداشتن پرده بندی و فرت، میتواند تا حد فاصل یک سِنت از هر نت را پوشش دهد. به همین دلیل تعداد این ساز در ارکستر سمفونی بیش از ۴ عدد میباشد. علاوه بر فواصل نظیر فاصله سوم و پنجم، ویولن های ارکستر سمفونی از نظر کوک در حد یک سنت با یکدیگر متفاوت هستند و همین اختلاف باعث میشود تا از ترکیب چندین ویولن یک صدای واحد به وجود آید و تبدیل به تک نت شود.
انواع ویولن
ویولن بسیار پرطرفدار است. با اینکه یکی از سازهای بسیار سخت برای یادگیری و آموزش شمرده میشود، اما با اینجال بسیاری از مردم جهان در سنین مختلف عاشق این ساز میشوند. به همین دلیل سایزهای مختلفی برای ویولن در نظر گرفته شده است.
ویولن از سایزهای ¼ و ۲/۴ و ¾ و ۴/۴ به شکل عمومیبرای سنین ۶ سال تا بزرگسال در دسترس میباشد. غیر از چهار سایز معمول که گفته شد، ویولن های بزرگتر و کوچکتر نیز وجود دارد. سایزهای کوچکتر از ¼ برای خردسالانی که به تازگی میخواند با ویولن آشنا شوند بسیار کارآمد خواهد بود. سایز بزرگتر از ۴/۴ را ویولن آلتو مینامند و ابعادی بین ویولن ۴/۴ و ویولا دارد. از ویولن آلتو برای نواختن ملودی هایی که بم تر هستند و یا قطعاتی که نیاز به تغییر کوک دارند کاربرد بسیاری دارد.
بیشتر بخوانید : راهنمای خرید ویولن
سخن آخر
نواختن ویولن نیازمند پشتکار و اراده ای محکم میباشد. با تمرین روزانه ۳ الی ۴ ساعت در طی مدت حداقل ۷ سال میتوانید تبدیل به یک نوازنده ی سطح متوسط شوید. ویولن ساز دشواری محسوب میشود و بسیاری از هنرجویان، این ساز را در میانه ی مسیر رها کرده و ناامید میشوند. از همین رو نوازنده ی برجسته و کار درست در این ساز بسیار کم میباشد. اگر ویولن مینوازید هیچگاه از تلاش و کوشش خسته نشوید و به تمرینات خود ادامه دهید. برای خرید لوازم جانبی ویولن نیز میتوانید با کارشناسان مجموعه ی سازباز در تماس باشید.