راهنمای خرید ساز

راهنمای خرید گیتار الکتریک

قطعا گیتار الکتریک پرطرفدارترین ساز مدرن در قرن بیست یک محسوب می شود. این ساز جدید که در اواسط دهه چهلم میلادی ابداع شد، به سرعت مورد استقبال بسیاری از نوازنده های جز و بلوز و کانتری و خیلی از گروه های موسیقی قرار گرفت. به جهت، تولید انبوه این ساز در برندهای متعدد سبب شد تا یک صنعت بزرگ و جدید رقم بخورد. در این بین بسیاری از شرکت‌ها برای ترغیب و بدست گرفتن بازارِ هنرجویان گیتار، شروع به تولید و عرضه ی گیتارالکتریک با کیفیت پایین اما اقتصادی نمودند تا کسانی که توان مالی بالایی ندارند، بتوانند برای شروع نوازندگی، یک ساز را در اختیار داشته باشند. در این مقاله وبسایت سازباز قصد دارد تا نکات مهمی را در هنگام خرید ساز بیان کند. چون گیتارالکتریک برخلاف باور عموم، دارای ظرافت و پیچیدگی هاییست که در صورت وجود عیب و ایراد در این بخش ها، ساز شما تقریبا غیر قابل استفاده خواهد بود. این مقاله تنها برای بررسی سلامت ساز بدون درنظر گرفتن برند آن و راهنمای خرید گیتار الکتریک می باشد. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. در نهایت همه دانستنی ها درباره خرید گیتار الکتریک و نکات بررسی این ساز در این مقاله مشخص شده است.

سردسته / هد استاک

یکی از مهم ترین بخش هایی که در گیتار الکتریک نقشی حیاتی دارد، سردسته گیتار یا همان (Headstock) می باشد. از وظایف مهم این قسمت، نگه داریِ کوک و روان بودن سیم بر روی شیطانک (Nut) می توان اشاره کرد. درنظر داشته باشید که میزان روان بودن گوشی های کوک یکدست باشد؛ اما در عین حال در جای خود محکم قرار گرفته باشند و شل نباشند. تمامی سازهایی که نو و آکبند هستند و یا به شکل Stock وارد بازار شده اند (Stock به معنی سازهایی که آکبند هستند اما در طی یک یا دو سال خریداری نشده اند)، روان بودن گوشی های کوک به یک شکل است. اگر یکی از گوشی های کوک در بین دیگر گوشی ها، شُل تر و یا سِفت تر باشد، احتمالا یا ساز دست دوم و تعمیری بوده و یا پیچ های بکار رفته در گوشی ها از کیفیت بالایی برخوردار نیستند و در گذر زمان، با از دست دادن کوک و یا شل شدن و در نهایت از کار افتادن گوشی، در نوازندگی شما مشکل ایجاد می کنند. اگر گیتارالکتریک انتخابیِ شما پل های هدایت کننده ی سر دسته دارد (برای گیتارهایی که خرک یا Bridge آنها به شکل ویبراتور و یا فلویدروز می باشد) دقت کنید که این پل ها حتما در مسیر هدایت سیم ها به  سمت گوشی های کوک باشد. ارتفاع این پل ها تاثیر زیادی در ماندگاری کوک و استهلاک سیم در دراز مدت دارد. پیشنهاد میکنیم حتما از مقاله های راهنمای خرید گیتار الکتریک استفاده کنید.

در صورتی که بر روی شیطانک یا Nut قفل وجود دارد (سازهایی با Bridge فلویدروز و سیال)، هیچگونه زدگی/خوردگی و یا رنگ رفتگی نداشته باشد؛ این قفل ها با استفاده از آچارِ آلن باز و بسته می شوند و باید تمامی سیم ها را به راحتی در جای خود نگه دارند تا در صورت استفاده از دسته ویبره ی فلویدروز، سیم ها از کوک خارج نشوند.

تمامی گیتارهای الکتریک تولید شده در کارخانه در قسمت پشت و روی دسته نام برند، مدل، شماره سریال، کشور و تاریخ ساخت و در صورت سفارشی بودن نوع آن ذکر می شود. نام برند بر روی سردسته در زیر گوشی های کوک به شکل هولوگرام قرار میگیرد و با ابعاد کوچک تر مدل آن در پشت دسته زیر شماره سریال نوشته می شود.

عموما هر برند با توجه به تاریخچه ی پیدایش خود دفتر مرکزی اش در کشور مبدا بوده و کارخانه/کارگاه تولید سازهایش در کشور دیگری (عموما چین و اندونزی) یا همان کشور (سازهای رده بالا) اما در ایالت و یا استان دیگری قرار دارد. معمولا گیتارهای میان رده و مبتدی که در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ تولید شده اند (در برند های قدمت دار مانند Ibanez و سازهای تمرینی Fender و Gibson و ESP) از چوب های درختانی که در اندونزی رشد میکنند ساخته شده اند و در همان کشور اندونزی یا چین مونتاژ می شوند. این چوب ها در چندین سطح کیفی بین این سازندگان تقسیم می شود. یکی از آسان ترین کارهایی که توصیه می شود در حین خرید ساز انجام دهید، گرفتن استعلام از برند مبدا می باشد. کافیست شماره سریال حک شده در پشت دسته ی ساز را برای شرکت سازنده ارسال کنید تا از اصالت ساز مطلع شوید.

دسته (Neck)

دسته ی گیتار الکتریک دارای سایزهای مختلف می باشد. در هر برند و مدل، با توجه به کاربُرد ساز، این سایزها متفاوت می باشند؛ البته ممکن است در طول زمان برندها ضخامت، جنس، عمق و یا طول دسته را تغییر دهند. اما نکته ای که برای تمامی Neck های گیتارهای الکتریک یکسان و شدیدا باید به آن دقت شود، نداشتن موج بر روی دسته و فرت ها می باشد. وجود موج بر روی دسته گیتار نشان دهنده ی ناسالم بودن دسته ی گیتار بوده و قطعا این ساز در وضعیت بدی نگهداری شده است. برای اطمینان حاصل کردن از سلامت Neck کافیست که گیتار را مانند حالت اسلحه در دست گرفته و به دسته نگاه کنید. تمامی فرت ها باید در یک راستا قرار گرفته باشند و هیچ فرتی از دیگری بلندتر نباشد.

فاصله ی سیم ها از دسته ی گیتار نیز یکی از پارامترهای نشاندهنده ی سطح کیفی گیتارالکتریک می باشد. هرچه بتوان در رگلاژ فاصله سیم از دسته را کمتر کرد و سیم را به فرت بورد نزدیکتر نمود، می توان گفت که ساز از کیفیت نسبتا بالایی برخوردار است. همچنین اگر دسته ی ساز از استاندارد ساخت خوبی برخوردار باشد، در فرت های انتهایی دسته (نزدیک به بدنه) نت ها فالش نخواهد بود و به طور قطع می توان گفت که گیتارالکتریک مورد نظر تا چندین سال میتواند نوازنده را همراهی کند.

فرت ها (میله های فلزی نازک که بر روی Neck قرار دارد و انگشتان در بین آنها قرار میگیرد) همگی باید سالم باشند و هیچگونه خوردگی و یا زنگ زدگی نداشته باشند. نکته ای که در این قسمت باید به آن توجه شود، هنگامی که با گیتارهای نسبتا گران قیمت را نوازندگی میکنید و انگشتان خود را در کناره ی فرت بورد حرکت می دهید، هیچگونه بیرون زدگی فرت نباید در کنارِ دسته ی گیتار وجود داشته باشد. در گیتارهای میان رده و مبتدی، دقت در پرداختِ این قسمت عموما کمتر به چشم میخورد و لبه های فرت تا حدودی بیرون زدگی دارد. شما میتوانید پس از تهیه ی ساز نیز با استفاده از سمباده ی نرم و کاغذی، این مورد را برطرف کنید. تمامی فرت ها را امتحان کنید و همه ی سیم ها را در همه فرت ها با صدای بایپاس یا همان صدای خام بنوازید تا هیچونه صدای اضافه و اشتباهی مانند صدای گِز و یا فالشی نُت نداشته باشد.

اتصال دسته به بدنه ی گیتار در سه مدل وجود دارد: اتصال با پیچ (Bolt On)، اتصال ترکیبی چسب و قفل (Set Neck) و دسته و بدنه یک تکه (Neckthru). معمولا اتصال دسته و بدنه در گیتارهای گران قیمت به شکل Neckthru و یا Set Neck می باشد؛ اما بسیاری از گیتارهای گران قیمت مانند برند Fender و Ibanez نیز ممکن است به صورت Bolt On باشند. اگر سازی که تهیه می کنید دسته و بدنه به شکل Bolt On به یکدیگر متصل باشند، حتما از استحکام پیچ ها مطمئن شوید تا دسته از بنه فاصله نداشته باشد.

بدنه و بخش چوبی آن

بدنه با اشکال و طرح های متنوعی برای گیتار الکتریک وجود دارد که هرکدام دارای زیبایی و جذابیت منحصر به فرد هستند. نگهداری از هر مدل شکل ظاهری، متفاوت از دیگری است. درنظر داشته باشید که رنگ در تمامی قسمت های بدنه، یک دست و یکپارچه پخش شده باشد و دارای خوردگی، کدری و یا زدگی نباشد. گیتارهایی که به شکل V و X هستند، عموما در قسمت های گوشه ی ساز احتمال آسیب دیدگی دارند. با دقت بررسی کنید تا زدگی و یا رنگ پریدگی وجود نداشته باشد. اگر سازی نو و آکبند باشد، لایه ی محافظ سیلرکیلر و یا لاک الکل بر روی بدنه آن باید به راحتی قابل تشخیص باشد.

خرک یا همان Bridge (بسته به نوع آن، Fixed یا Vibrator یا Floyd Rose) باید به محکمی در جای خود قرار گرفته باشد و نسبت به بدنه، کج و یا غیر همگون نباشد. گیتارهایی که خرک آنها ثابت یا Fixed می باشد، باید پیچ های نگهدارنده ی کاملا محکمی داشته باشد تا در طول زمان به بدنه آسیب نرساند.

گیتارهایی که خرک آن Vibrator می باشد (مانند گیتارهای فندر و اسکوایر و پی آر اس و یا طرح های مشابه آنها) نیز در پشت بدنه، بخشی دارند که میتوان با استفاده از ۳ و یا ۴ فنر، کشش و فشار خرک ویبراتور را تنظیم نمود. این فنرها نقش مهمی را در نگه داری کوک و میزان بازی خرک ایفا می کنند. دقت کنید تا فنرها زنگ زده نباشند و یا بیش از حد/خیلی کم کشیده و یا فشرده نشده باشند.

خرکِ گیتارهایی که Floyd Rose یا سیال هستند، بسیار حساس بوده و احتمال شکست در قسمت انتهایی بدنه ی این مدل گیتارها زیاد است. دقت کنید تا در صورت استفاده از دسته ویبره ی این مدل خرک، ساز کوک خود را از دست ندهد. این مدل خرک ها نیز مانند Vibrator  ها دارای تعدادی فنر برای تنظیم کشش هستند. آنها را نیز حتما بررسی کنید.

بخش الکترونیک

قلب گیتارالکتریک و مهمترین بخش اساسی در این ساز که تمامی پردازش های مربوط به صدا و فرکانس توسط بخش الکترونیک این ساز صورت میگیرد. این قسمت متشکل از پیکاپ ها، سوییچ سلکتور، جک خروجی و پیچ های حجم و نوای صداست (Volume و Tone) می باشد.

دقت کنید تا پیچ های ولوم صدا و تون، بیش از حد شل و یا سفت نباشند و به راحتی قابل استفاده باشند؛ همچنین در حین پیچاندن این پیچ ها، صدای اضافه (مانند نویز، خراشیده شدن و یا قطعی لحظه ای صدا در حین چرخاندن پیچ) از ساز خارج نشود.

تعداد این پیچ ها (ناب های تعیین کننده صدا) در گیتارهای گوناگون متفاوت از دیگریست و از یک تا چهار عدد می تواند بر روی هر ساز موجود باشد. دقت کنید که این پیچ ها بر روی هر دو پیکاپ با توجه به پیکاپ انتخابی با سلکتور، تاثیر صدایی بگذارند.

پیکاپ در گیتارالکتریک نقشی حیاتی دارد. امکان دارد یک گیتارالکتریک دارای یک و یا دو پیکاپ جفت (Humbucker)، می تواند از سه پیکاپ تکی (Single Coil) و یا ترکیبی از Single Coil و Humbucker باشد. با استفاده از یک سوییچ انتخاب کننده که بر روی بدنه (عموما در زیر پیچ های Volume و Tone قرار دارد، در گیتارهای با طرح Les Paul در قسمت بالایی گیتار قرار دارد) قرار گرفته، میتوان تعیین کرد که کدام پیکاپ یا پیکاپ ها در مدار قرار گرفته و فرکانس های الکترومغناطیسی ایجاد شده از لرزش سیم را به خروجی منتقل کند. این سوییچ باید در تمامی حالات ممکن عمل کند و در جای خود محکم و سفت باشد.

جک خروجی گیتار باید به گونه ای باشد که کابل/سیم به آسانی در داخل آن قرار گیرد. جک خروجی گیتار مانند ورودی AUX در گوشی و ضبط ماشین عمل می کند. جک خروجی نباید هیچگونه قطعی، اتصالی، نویز، خش خش و … داشته باشد و در این حالت امکان دارد بر روی صدای گیتار ایجاد نویز کند.

اگر ساز انتخابی شما پیکاپ های اکتیو دارد (پیکاپ های اکتیو برای استفاده نیاز به باطری ۹ یا ۱۸ ولت دارند) حتما از سلامت انتقال دهنده ی منبع تغذیه به پیکاپ مطمئن شوید؛ علاوه بر اون، از اکتیو بودن پیکاپ ها نیز اطمینان حاصل کنید تا سرتان کلاه نرود!

پیکاپ های اکتیو نسبت به پیکاپ های پسیو از نویز بسیار کمتری برخوردار هستند. پس اگر گیتاری با پیکاپ اکتیو را تست کردید اما نویز شدیدی در صدا وجود داشت، ممکن است که باطری پیکاپ رو به اتمام باشد و یا کمپرسورهای داخل پیکاپ آسیب دیده باشد. البته وجود نویز در گیتار الکتریک امری طبیعی است که با استفاده از کابل های استاندارد می توان تا حدودی وجود این نویزها را به حداقل رساند.

سخن آخر

برندهای معروف و زیادی هستند که گیتار الکتریک تولید می کنند و شناخت این برندها می تواند در انتخاب ساز کمک کننده باشد. در جدول زیر تعدادی از برندهای پر فروش و معروف که در داخل ایران هم شناخته شده هستند را به شما معرفی می کنیم. در صورتیکه نیاز به مشاوره و راهنمایی بیشتر در مورد خرید این ساز دارید، می توانید از طریق به صفحه مشاوره خرید ساز مراجعه کنید و یا با شماره های داخل وبسایت با کارشناسان و مشاوران سازباز در تماس باشید.

Fender Gibson Ibanez ESP Cort BC Rich
Jackson Schecter Charvel Epiphone Squier Aria
LTD PRS Chapman Washburn Steinberg Dean
Mayones Godin Gretsch Samic VOX Yamaha

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *